04 Show

4. Show

Of rockartiesten muziek maken of slechts een boel lawaai produceren is niet zo relevant. Over smaak valt niet te twisten. Naast de bron, gaat het om het effect. Urenlang, zelfs een nacht aan een stuk gedreun aan je hoofd, heeft een uitwerking op je psyche of geest. Je kunt erdoor in trance raken, je onderbewuste is dan voor allerlei boodschappen ontvankelijk. Satan, die getuige de vele teksten en tekens overduidelijk aanwezig is, probeert het kwade in het denken van de mensen te brengen. Persoonlijk doet bepaalde moderne muziek mij vaak meer aan een manke wasmachine denken dan aan muziek. Maar er zit meer achter. ‘Voor de niet-ingewijden staat heavy metal in wezen gelijk aan lawaai en macht, of liever, het staat voor mannelijke macht en lawaai.Van het begin tot het einde is een heavy-metalconcert of –videoclip een verheerlijking van mannelijke seksualiteit en fantasie. Gitaren worden fallische symbolen die in een seksuele omstrengeling geliefkoosd worden, men laat schaars geklede vrouwen paraderen voor het front van de geheel uit mannen bestaande groep en alles wordt overspoeld met een geluid dat wedijvert met het lawaai van een opstijgende jumbo. Opvallend zijn in de videoclips de religieuze elementen, zoals kaarsen, kerken, bidhoudingen, kruisen en anderen symbolen. Dus niet alleen door het geluid, ook door hun toegetakelde uiterlijk en de opvoerende show of acts weten ze de aandacht te trekken. Reeds op 12 december 1968 namen de Rolling Stones in een circustent compleet met vuurspuwers, clowns en tijgers een eigen tv-show op. Dit werd pas in 1996 officieel uitgebracht. Reeds in 1975 trad de Nederlandse popgroep ‘Lemming’(soort rat) op met een horrorshow, compleet met doodskisten, wurgpartijen, kruisigingen, rook, akelige lichteffecten, een elektrische stoel, beulen en fakkels. Een naakt meisje, Lucifera, stelt het kwaad voor en men aanbidt Dracula, de koningin van de vampiers. Hoewel de leider van deze groep verklaarde dat mensen belust zijn op ‘slechtigheid’, is de groep met deze show gauw gestopt.

Een concert moet je niet alleen horen, maar ook zien en vooral beleven. Het publiek zit niet stil, maar staat, schreeuwt, joelt, fluit, ‘wavet’(werkwoord ‘waven’ betekent een golfbeweging uitvoeren die ontstaat als de toeschouwers in een goed bezet stadion massaal in een bepaalde volgorde na elkaar opstaan en weer gaan zitten). ‘Crowdsurfen’ (zoiets als iemand uit het publiek boven de hoofden op handen jonassen) is niet ongevaarlijk en niet voor niets verboden. Bij rapmuziek horen graffiti en breakdancing. En natuurlijk hoor je bij de bepaalde muziek de bijbehorende kleding te dragen.

Maar kijk vooral naar de artiesten. De rockers van ‘Kiss’ dragen zwart/witte maskers. Kiss-voorman Gene Simmons, spuwt met bloed en vuur, beweegt zijn tong suggestief. De groep ‘Slipknot’ (schuifknoop, slipsteek) voert dramatische expressie op. Met lugubere maskers op stoeien ze met dode dieren. Ze verminken zich en laten zich telkens als dood op het podium vallen. Het symbool van de groep is een geitenkop die ‘Het Beest’ moet verbeelden. Op het toneel stralen 666 lampen. De scholier die in mei 2002 in het Gutenberg-gymnasium in het Duitse Erfurt zestien personen doodschoot, was een trouwe fan van Slipkot… Aan de vruchten ken je de boom. Hun muziek noemen de bandleden ‘oudtestamentische metal’ omdat ze bedoeld is als wraak op iedereen die hen waarschuwde voor de eeuwige straf.

Tatoeages, piercings en bizarre kapsels alleen trekken de aandacht niet meer. Het publiek wil blijkbaar nog meer, steeds meer geshockeerd worden.

Ozzy Osbourne had als vast onderdeel het afbijten van de kop van een kip. Osbourne die tot 1979 nog in dienst was van Black Sabbath, had als grootste stunt op het podium het afbijten van de kop van een vleermuis, waarna injecties tegen hondsdolheid noodzakelijk waren.

Marilyn Manson, die zichzelf tot antichrist verklaarde, snijdt zichzelf open op het podium en propt een microfoon in zijn anus.
Iggy Pop (pseudoniem voor James Osterwald) ook wel de Messias van de punk genoemd, laat zijn eigen bloed vloeien bij zijn show. Zijn motto is: ‘Niets is waar, alles is geoorloofd’.

De vrienden van GWAR deden van alles met kunstbloed, nepsperma en elektrische zagen. Maar het kan nog extremer. De rechter van de Amerikaanse stad St.-Petersburg, in de staat Florida, heeft verboden dat tijdens een concert van de hardrockband “Hell on Earth” een ongeneeslijke zieke patiënt op het toneel zelfmoord pleegt. Uit een later bericht blijkt dat het zou gaan om het tonen van de gelijktijdige zelfmoord van een ongeneeslijke fan, die zijn wens om waardig te sterven zo onder de aandacht wil brengen. De zanger van de groep Billy Tourtelot, verdedigde dit plan “misschien wel immoreel, maar niet illegaal” is. “Het gaat erom dat het sterven in waardigheid onder de aandacht komt.” Waardigheid of niet, de muziekgroep staat bekend om haar verheerlijking van wanstaltigheden. Eerder verwerkten de muzikanten al vormen van seks met dieren in shows. Songtitels als “Raped by the Virgin Mary”(Verkracht door de maagd Maria) spreken voor zich .

De Noorse zanger Dead (!), pseudoniem voor Per Yngve Ohlin, van de band Mayhem, verminkte zichzelf in shockerende optredens en trakteerde het publiek op een show met varkenskoppen. Daar kwam na vier jaar een einde aan toen Dead zich door het hoofd schoot.

Het blijkt dus om de kick te gaan en telkens moet er iets heftigers komen om het publiek te beroeren, want er treed gewenning op. Wat enige jaren schokkend was aan teksten, videoclips en CD hoesjes, is nu ‘normaal’. Alles kan, er is geen taboe, er is niets meer heilig, dus meer seks, meer drugs, meer grof geweld en destructie, meer satanische duisternis.

Het rock-tijdschrift RIP gaf in haar artikel ‘Nothing ’s Shocking’ de volgende praktische tips om je fans niet teleur te stellen:

1. Maak dingen kapot (sla je gitaar kapot, stamp de piano in elkaar, of …)
2. Wees beledigend (taalgebruik).
3. Blaas van alles op (men ziet graag vuur).
4. Blijf niet (zoals men verwacht) op het podium staan.
5. Breng een taboe in de kijker.

Dit alles laat het publiek niet onberoerd: dansen, swingen, fluiten, joelen, headbangen, moshpit (wild dansen en duwen voor het podium) hoort er allemaal bij. Bezetenheiddansen uit Afrika zijn inmiddels hier ook ingevoerd.

Naast de decibels missen psychedelische lichteffecten hun uitwerking niet. Een magische lasershow in een duistere ruimte en een stroboscoop compleet met rookmachine en vuurwerk horen in de discotempels thuis. Ook dit is trouwens niet ongevaarlijk. Licht van laserstralen en reflectoren zijn wellicht de oorzaak van drie plotselinge gevallen van bijna blindheid aan een oog bij drie jongens in de Israëlische plaats Beersheba. Vooral als dit alles uren lang doorgaat, doet dit wat in je: kicken, in extase raken. Je lichaam kan niet meer stilzitten. Dankzij pepmiddelen als ecstasy- of XCT-pillen kun je onnatuurlijk urenlang dansen. Je geest opent zich bewust of onbewust voor de (meestal) satanische boodschap van de ‘priesters’ oftewel diskjockeys. ‘Ik bouwde de muziek zo op dat mensen rond half één ’s nachts in trance waren. Het gaf me een kick om op die manier macht te hebben over 1500 mensen. Ik heb een keer een aantal clubhouse platen achter elkaar gedraaid. En toen opeens een plaat van Marco Borsato. Ik zag de bezoekers gewoon wakker schrikken uit hun trance. Sommige muziek roept agressiviteit op. Door bijvoorbeeld drie platen achter elkaar te draaien, kon ik ervoor zorgen dat iedereen ruzie met elkaar kreeg. Dat stukje macht beviel me wel.’, volgens een diskjockey. ‘Het elektronische gebrul en gehuil, de lichtflitsen en de stampende ritmen hebben dezelfde uitwerking als de rituele dansen in vele primitieve godsdiensten. Maar ook de Neurenbergse massabetogingen van de Nazi’s, veroorzaakten een massaal hysterisme, dat van trance niet te onderscheiden was. Dit kwam door ritmische trommelslagen, marcheren, kleurige vaandels, fakkels en strategisch opgestelde zoeklichten, maar vooral door het langdurig monotoon schreeuwen van het “Sieg Heil”. ‘Producers en dj’s bevuilen het bewustzijn van de mens. Dat gaat langs de ‘onschuldige’ weg van muziek en religie. Maar vooral via de hypnotische toestand die als het ware door muziek zelf geschapen wordt. Die zogenaamde hypnose of trance ontstaat door ritme, disharmonie en het volume (intensiteit) van de muziek. Daarbij verlies je de natuurlijke controle over jezelf. Mensen gaan de raarste dingen doen. Muziek wordt dus gebruikt om expres langs de weg van het onderbewuste (duivelse) boodschappen door te geven’. De DJ begeleidt je op een reis naar je innerlijke verlangens. “Muziek schept een bepaalde sfeer omdat muziek zelf iets geestelijks is. Door muziek kun je mensen hypnotiseren en wanneer je ze dan op hun zwakste punt gebracht hebt, kun je in hun onderbewustzijn elke boodschap planten die je maar wilt.”, aldus nogmaals Jimi Hendrix.

Om een bepaalde sfeer op te roepen worden er zelfs aroma-jockeys ingezet die verschillende geuren de zaal in stuurt.