De typologie van verlossing

De typologie van verlossing
juli 20, 2013 Door bijbelenzo
christ and the lamb

Veel mensen die het Oude Testament lezen plaatsen de verhalen voornamelijk in letterlijke zin. Ze bekijken het Oude Testament vooral met een historische bril, Ze erkennen wel het verband tussen het Oude en het Nieuwe Testament maar ze interpreteren het Oude Testament vooral als historie over het Joodse volk, Over hun religie, tradities en gewoontes voor de tijd van Christus. Daardoor interpreteert men de profetieen uit het Oude Testament in letterlijke zin. Ze plaatsen daardoor de beloftes aan Israel ook in letterlijke zin en veronderstellen dat het dan van toepassing is op de hedendaagse staat Israel.

Jezus daarentegen keek heel anders aan tegen het Oude Testament. Jezus gebruikte de profetieen op zichzelf en niet op het letterlijke koninkrijk. Jezus gebruikte het Oude testament om het volk te laten inzien dat hij de aangekondigde Messias was die door het gehele Oude testament was voorspeld.

En Hij zei tegen hen: Dit zijn de woorden die Ik tot u sprak toen Ik nog bij u was, dat alles vervuld moest worden wat over Mij geschreven staat in de Wet van Mozes en in de Profeten en in de Psalmen. (Luk 24:44).

Met andere woorden, Jezus gebruikte alles wat geschreven staat in de wet van Mozes, de profeten en de Psalmen op zichzelf. Ook gebruikte Jezus het voorbeeld van de Koningen, Zoals David en Salomo op zichzelf. Het Oude Testament is daarom ook niet te begrijpen zonder het Nieuwe Testament. Het Nieuwe Testament kan je dan ook het best beschouwen als de uitlegger, de interpreteerder van het Oude testament.

De Bijbel staat bol van de typologie, Zoals bv het pesachlam een type was op het anti-typologische lam van God wat geslacht zou worden voor de zondes van de wereld, Wat uiteindelijk Christus zou worden. Ook de tabernakel was een type op een groter anti-typologisch voorbeeld van een hemels heiligdom. (Heb 9:11). En zo staan er nog veel meer voorbeelden in van typologie. Je kan de Bijbel nooit goed begrijpen als je de typologie niet begrijpt, of als je er geen benul van hebt dat er uberhaupt typologie instaat. Het bestuderen van de Bijbelse typologie zou dan ook essentieel moeten zijn als je de Bijbel in zijn compleetheid wil begrijpen, althans als je de diepere boodschap die God ons heeft meegegeven wil leren begrijpen. Men zal al snel inzien dat typlogie zeer verassend is en de Bijbel letterlijk voor je opent.

Bijbelse typologie is al zo oud als het Oude Testament zelf. Zo gebruikte de profeet Hosea de Exodus als voorbeeld dat God het verbond opnieuw zou vaststellen met de afvallige stammen van Israel. (Hos 2:13,17). Ook Jesaja gebruikte de uittocht onder Mozes als een verzekering van Gods belofte voor een tweede uittocht, en schildert een opvallende parallel tussen het verleden en de toekomstige bevrijding van God. (Jes 11:11,16) (Jes 52:1,12)

Dan zal de HEERE de inham van de zee van Egypte met de ban slaan, en Hij zal Zijn hand opheffen tegen de rivier de Eufraat door Zijn sterke wind. Hij zal haar uiteenslaan in zeven stromen, en maken dat men er met zijn schoenen doorheen kan gaan.Er zal een gebaande weg zijn voor de rest van Zijn volk, die overgebleven zal zijn in Assyrië, zoals het met Israël gebeurde op de dag dat het wegtrok uit het land Egypte. (Jes 11:15,16)

Jesaja benadrukt echter dat de tweede uittocht groter zou zijn als de eerste uittocht onder Mozes, Niet alleen is haar bevrijder God zelf, De wortel van Isai, Of de Messias (Jes 11:1). Maar ook is deze tweede uittocht groter dan de eerste omdat deze op globale schaal zal plaatsvinden.

En het zal op die dag gebeuren dat de Heere opnieuw, voor de tweede keer, met Zijn hand de rest van Zijn volk zal verwerven,
die overgebleven zal zijn in Assyrië en Egypte, in Pathros, Cusj, Elam, en in Sinear, Hamath en op de eilanden in de zee.
Hij zal een banier omhoogheffen onder de heidenvolken en Hij zal de verdrevenen van Israël verzamelen en zij die vanuit Juda overal verspreid zijn, bijeenbrengen van de vier hoeken van de aarde. (Jes 11:11,12).

Dit toekomst perspectief herbergt ondenkbaar veel verassingen en dankbaarheid stelt Jesaja. (Jes 64:4). Paulus benadrukt de zelfde boodschap als Jesaja in zijn 1e Korinthe brief.

Maar het is zoals geschreven staat: Wat geen oog heeft gezien en geen oor heeft gehoord en in geen mensenhart is opgekomen, dat is wat God bereid heeft voor hen die Hem liefhebben. (1 Kor 2:9)

Dit voorbeeld van de Exodus typologie benadrukt een aantal inherente principes.

- God is een verbondhoudende God voor degene die zijn verbond niet verbreken.
– Zowel type als anti-type centraliseert zich op historische correspondenties binnen de verlossingsbelofte.
– Het anti-type zal alleen volledig worden gerealiseerd in de Messiaanse verlossing van Gods verbondvolk.

Bijbelse typologie is gebaseerd op de consequente wil van de schepper en verlosser die garant staat voor de eenheid van zijn daden in zowel het verleden, het heden en de toekomst. Het is vrijwel goed mogelijk dat de auteurs van het Oude Testament niet direct een vorm van typologie inzagen, of dat ze de kracht van typologie herkende. Maar ze zagen wel het Goddelijke plan van Gods verlossing uit hun verleden geanticipeerd worden in toekomstige gebeurtenissen. Dit verborgen karakter van een Oud Testamentisch type is de bron van verassingen, vooral wanneer de Messiaanse tijdperk begon.

De typologie van Christus.

Christus begon zijn aardse bediening nadat hij gedoopt was door Johannes in de Jordaan en gelijk ontving hij de volheid van de Geest van God op het moment een stem uit de hemel sprak:”Dit is mijn geliefde Zoon, in wie Ik mijn welbehagen heb.” (Mat 3:17). Deze woorden verwijzen naar Jesaja 42:1, en was een profetische voorspelling die verwees naar de Messias die komen zou. Jezus zag zijn eigen missie daarom in het licht van deze profetieen zoals hij later in Lukas 22:37 zou bevestigen door te verwijzen naar Jesaja 53:12. Het leven en werk van Jezus werden dus bestuurd door zijn bereidheid om te voldoen aan Gods wil zoals geopenbaard was in de profetische schriften.

Want Ik zeg u dat dit wat geschreven staat, nog in Mij volbracht moet worden, namelijk: En Hij is tot de misdadigers gerekend. Ook wat er over Mij geschreven is, heeft immers een einddoel. (Luk 22:37)

Maar Jezus zag zijn leven ook in de geschiedenis van Israels Koningen, Priesters en de profeten. Toen de Farizeeen hem uitdaagde en vroegen om een wonderbaarlijk teken, Verklaarde Jezus zijn autoriteit over de uitverkorenen van Israel. Nu is meer dan Jona hier, en nu is meer dan Salomo hier (Mat 12:41,42), En nog zijn shockerende bewering dat zelfs meer dan de tempel hier was.

Ik zeg u echter dat hier Iemand is Die meer is dan de tempel.(Mat 12:6)

Jezus verwees naar een aantal specifieke tekens over deze gezalfde personages. In het teken van de profeet Jona verwees hij naar de wonderbaarlijke opleving nadat hij drie dagen in de de buik van de grote vis was, en de bekering van de inwoners van Nineve. En het teken van Salomo bestond uit zijn gave van grote wijsheid die hij had gekregen waardoor de Koningen en Koninginnen van alle uithoeken naar Salomo kwamen om naar zijn wijsheid te luisteren. Jezus verklaarde echter tot grotere daden in staat te zijn, verwijzend naar zijn dood en wederopstanding, En Salomo, waar Jezus de belichaming is van Goddelijke wijsheid en hij de rust van verlossing aanbied.

Om zijn discipelen te verdedigen tegen een vermeende sabbat overtreding deed Jezus een beroep op David, Die bij een gelegenheid het ingewijde brood in de tempel had opgegeten. Daarmee implicerend, Als David als gezalfde het recht had om een ritueel vereiste te vernietigen, Hoeveel te meer heb ik dat als Messias. (Mat 12:1,8) Hier stelt Jezus de basis voor een grotere Messiaanse typologie.

De tempel priesters van het oude verbond diende God voortdurend met hun offers, Dat een type was op een groter offer en wat een grotere Hogepriester aankondigde. Dit kan je lezen in Hebreeen 8 tot en met 10. In dit opzicht kondigde Jezus tijdens zijn laatste avondmaal een vervanging aan van de rituelen tijdens het oude verbond. Het brood en de wijn, wat zijn lichaam en bloed voorstelt werd vervangen door het letterlijke brood en de offers uit het oude verbond omdat zijn zelfopoffering een nieuwere en grotere verlossing biedt. De vergeving van zonden voor allen die hem accepteren als Messias. Zie bv Jeremia 31:31,34

Toen nam Mozes het bloed, sprenkelde het op het volk en zei: Zie, dit is het bloed van het verbond dat de HEERE met u gesloten heeft op grond van al die woorden. (Ex 24:8)

Verwijder dan het oude zuurdeeg, opdat u een nieuw deeg zult zijn. U bent immers ongezuurd, want ook ons Paaslam is voor ons geslacht: Christus. (1 Kor 5:7)

Zo’n vervulling van profetie kon nooit afgeleid worden uit de aard van het type zelf. Met gezag nam Jezus deze onthullingen dan ook en plaatste die als getuigen op zichzelf en verklaarde daarmee dat hij het grotere anti-type was. Geen wonder dat de mensen verbaast waren over zijn leer. De leer van Jezus onthulde twee nieuwe ontwikkelingen in Israels geschiedenis.

- De tijd van de Messiaanse anti-types was gekomen met zijn verlossende bediening.
– De vernieuwing van Gods verbond met Israel was in zijn bloed gekomen door het paaslam te vervangen met Christus.

Typologie in Mattheus.

Over het algemeen wordt erkend dat het evangelie van Mattheus overeenkomsten heeft tussen de Messiaanse bediening van Christus en de geschiedenis van Israel. Men erkend over het algemeen een overeenkomst tussen Jezus en Mozes. Er zijn in alle evangelies vergelijkingen te vinden maar in Mattheus, zoals ook de eerste kerk vaders erkende was er een duidelijke gelijkenis te vinden tussen de Christelijke bedeling in een nieuwe Exodus aangericht door Jezus als de nieuwe Mozes.

De typologie die Mattheus gebruikt was niet bedoelt om buitenstaanders te overtuigen, maar eerder om het geloof van degenen die al geloofde dat Jezus de Christus is te versterken. Mattheus presenteert zijn perspectief op het geloof en niet op een interpretatie van een Oud Testamentische uitlegging. Mattheus gebruikte een aantal voorbeelden uit de geschiedenis van Israel als een schaduw die vervult waren in Jezus de Messias.

Zo interpreteert Mattheus de vlucht van Jozef naar Egypte met de profetie uit Hosea. “En hij bleef daar tot de dood van Herodes, opdat vervuld werd wat door de Heere gesproken is door de profeet: Uit Egypte heb Ik Mijn Zoon geroepen. (Mat 2:15). Deze profetie was een vervulling van de profetie van Hosea 11:1, waar de profeet israel herinnert aan de uittocht uit Egyptische slavernij. Hoe kon Mattheus deze historische Exodus omzetten in een Messiaanse belofte? Mattheus past hier zijn Christelijke theologie toe die Jezus als de beloofde Koning van de troon van David zag. Hij presenteert zijn typologische opvatting niet als een toeval maar als een Goddelijke bedoeling van een Messiaanse vervulling.

Het begrip van Israels uittocht uit Egypte als een type van Christus vind zijn uitgangspunt in het Nieuwe Testament. Mattheus voegt meer parallellen tussen Jezus zijn daden en de geschiedenis van Israel in het bijzonder. Hij interpreteert Jezus als de persoon die Israel belichaamt in zijn verhalen van Jezus onder meer in zijn doopsel en zijn verzoeking in de woestijn aan het begin van zijn aardse bediening. Zo wilde Jezus zich laten dopen om zijn verbondenheid met Israel in haar behoefte te tonen om alle gerechtigheid te vervullen. (Mat 3:15). Op dat moment ontvangt hij de zalving van de Heilige Geest om zijn missie te volbrengen. Dezelfde Geest leidt Jezus naar de woestijn om op de proef te worden gesteld door de duivel. Jezus weerstaat deze beproevingen om zich te manifesteren als de Zoon van God door drie keer een centraal onderdeel te citeren uit het schrift, namelijk.

- Een mens leeft niet van brood alleen maar van ieder woord dat uit de mond van God komt.
– Uw zult uw Heere uw God niet verzoeken
– Uw Heere uw God zult u aanbidden en hem alleen dienen.

Deze drie verzen staan allen te lezen in Deuteronomium namelijk respectievelijk in Deut 8:3, Deut 6:16 en Deut 6:13. Dit deel van Mozes vertegenwoordigd de gehele Thora, want het begint met het historische motto:” Luister, Israël! De HEERE, onze God, de HEERE is één! Daarom zult u de HEERE, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel en met heel uw kracht. (Deut 6:4,5)

Deze samenvatting van Israels verbond met God is het hart en de kern van de gehele Thora. De hoofdstukken 6 tot en met 8 uit Deuteronomium beschrijven de verleidingen van Israel in het beloofde land. Mozes roept Israel op, na 40 jaar door de woestijn te hebben gedwaald te vertrouwen op God en hem te gehoorzamen. Hij vermeld in Deut 8:5: ” Weet dan in uw hart dat de HEERE, uw God, u gehoorzaamheid bijbrengt zoals een man zijn zoon gehoorzaamheid bijbrengt,”

Jezus paste deze afscheidsrede van Mozes toe op zichzelf door 40 dagen in de woestijn te dwalen zoals het volk 40 jaar in de woestijn had gedwaald. deze gebeurtenis loopt parallel met de beproeving die Jezus heeft ondergaan aan het begin van zijn bediening, Zoals het volk 40 jaar lang God op de proef deed stellen en bezweek voor de verleidingen om de geboden van God te negeren, Doorstaat Christus deze beproeving wel en liet hij zien dat zijn gedachtes gericht waren op God en op God alleen . Zo’n manifestatie van een nederige Messias werd nooit verwacht in het Judaisme en het kwam dan ook als een complete verrassing voor alle Joodse Messiaanse verwachtingen. Mattheus legt in zijn evangelie echter sterk de suggestie dat Jezus de geschiedenis van Israel heeft vervult in zijn eschatologische voltooiing.

Jezus introduceerde zelf dus de tijd van de anti-types met zijn vernieuwing van de onvolmaakte vormen en beperkingen tijdens het oude verbond, en overtrof daarmee dat verbond onder vermelding dat niemand een nieuwe lap stof op een oud bovenkleed zet, en niemand die oude wijn in nieuwe zakken doet, Maar men doet nieuwe wijn in nieuwe zakken, en beide blijven behouden. (Mat 9:16,17) In zijn daden die tot verlossing zou moeten leiden besefte Jezus de profetische hoop van Israel voor de inhuldiging van het Messiaanse tijdperk die zelfs Johannes de doper deed verbazen en twee van zijn discipelen naar Jezus stuurde om te vragen of hij inderdaad diegene was die men verwachtte (Mat 11:1,6). Jezus bevestigd zijn roeping door de woorden van Jesaja te gebruiken die beschreven staan in Jesaja 35:5,6. Ook belichaamde Jezus de overgang van het oude naar het nieuwe verbond in zijn laatste avondmaal waarmee hij een sterke nieuwe verbonds typologie toonde.

Creatie typologie van Paulus.

De apostel Paulus vervolgt het typologisch denken van Jezus en ontwikkeld het verder in een schepping en verbonds theologie. Zijn theologische toepassingen worden hoofdzakelijk genomen uit het scheppingsverhaal, de tijd van de aartsvaders en de Exodus. Paulus spirituele perspectief is bepaald niet te vinden in een uitleg van het Oude Testament maar door de verlossende verschijning van Jezus Christus. Lees bv het verhaal van zijn bekering waarin hij een visioen kreeg waardoor hij zichzelf uiteindelijk bekeerde, en van een vervolger tot een volger werd.

adam and christ
Zijn uitgangspunt is de reddende aanwezigheid van Christus en het kennen van Christus.(Fil 3:6,10). Hij kiest Oud Testamentische gebeurtenissen die een licht werpen op zijn Christelijke theologie, door zijn interpretatie van een Christus-gecentreerde weergave van Gods verbondsdaden toe te passen uit de tijd van het Oude Testament. Hij begint een theologie van geestelijke eenheid van Gods werken in de schepping en de verlossing te onderwijzen. Sterker nog, Paulus benadrukt zelfs de hoop dat de gehele schepping bevrijd zou worden van de slavernij van het verderf om te komen tot de vrijheid van de heerlijkheid van de kinderen van God. (Rom 8:18,21)

In dit universele perspectief ontwikkeld Paulus zijn scheppings typologie vanaf Adam, die een type was van hem die komen zou.

Toch heeft de dood geregeerd van Adam tot Mozes toe, ook over hen die niet gezondigd hadden met eenzelfde overtreding als Adam, die een voorbeeld is van Hem Die komen zou. (Rom 5:14)

Paulus benadrukt in 1 Korinthe 15:22, Dat zoals allen in Adam sterven, zo zullen ook allen in Christus levend gemaakt worden. Waarmee hij Adam en Christus benoemd als de twee representatieve hoofden van de gehele schepping. Aldus bestaat er niet alleen een corresponderend parallel, maar ook een tegengesteld parallel. Paulus benadrukt nog meer van dit soort parallellen tussen Adam en Christus.

- Maar het is met de genadegave niet zoals met de overtreding. Want als door de overtreding van de ene velen gestorven zijn, veel meer is de genade van God en de gave door de genade die er is door de ene mens Jezus Christus, overvloedig geweest over velen. (Rom 5:15)

- En het is met de gave niet zoals het was door de ene die zondigde. Want de veroordeling leidde ten gevolge van één overtreding wel tot verdoemenis, maar de genadegave bij vele overtredingen tot rechtvaardiging. (Rom 5:16)

- Want als door de overtreding van de ene de dood geregeerd heeft door de ene, veel meer zullen zij die de overvloed van de genade en van de gave van de gerechtigheid ontvangen, in het leven regeren door de Ene, namelijk Jezus Christus. (Rom 5:17)

- Zoals dus door één overtreding de schuld gekomen is over alle mensen tot verdoemenis, zo komt ook door één rechtvaardigheid de genade over alle mensen tot rechtvaardiging van het leven. (Rom 5:18)

- Want zoals door de ongehoorzaamheid van de ene mens velen als zondaars aangemerkt worden, zo zullen ook door de gehoorzaamheid van de Ene velen als rechtvaardigen aangemerkt worden. (Rom 5:19)

Zowel Adam en Christus waren een universeel voorbeeld voor de gehele mensheid, en Paulus benadrukt dat de gehoorzaamheid van Christus zoveel meer is dan de ongehoorzaamheid van Adam, Paulus verduidelijkt daarmee de superioriteit van Christus, de overvloed van genade en de gave van de gerechtigheid dat zoveel meer zekerheid bied voor niet alleen de gelovigen maar voor de gehele schepping. Waar de zonde is toegenomen zal de genade meer dan overvloedig worden. (Rom 5:20)

Zijn Adam-Christus typologie is essentieel voor het gehele denken van Paulus, Hij herhaald deze Adam-Christus vergelijking op een toekomstig perspectief. Hij wijst in de eerste Korinthe brief dan ook naar de eerste Adam die geworden is tot een levend wezen, en de laatste Adam tot een levendmakende Geest. (1 Kor 15:45).

Gods openbaringen kwamen geleidelijk door de gehele geschiedenis heen door de profeten (Heb 1:1,3) Nu in Christus is alles in zijn compleetheid geopenbaard. Vanuit deze fundamentele waarheid wordt het Oude Testament pas duidelijk in het licht van het Nieuwe Testament.