11 Christelijke muziek

11. Christelijke muziek

Van de dood naar het leven. Een verschil van dag en nacht is de christelijke muziek. Velen ontvingen eeuwig leven doordat zij christen zijn geworden, en zingen daarover. Met name jodendom en christendom worden door zang en muziek gekenmerkt.

Maar is rockmuziek op zich verkeerd? Is het een kwestie van smaakverschil? Is elke muziekvorm inderdaad slecht noch goed? De in opspraak geraakte jongerenkerk ‘Gods Pleasure’ in Utrecht verdedigde het standpunt dat iedere stijl muziek, ieder ritme en ieder effect door God geschapen is en dat ‘gospel house party’s’ per definitie mogelijk (moeten kunnen) zijn. Moeten we kiezen tussen cultuurmijding of cultuurwijding?

Volgens de met een vliegtuig verongelukte christen-zanger Keith Green, is niet het volume, noch het ritme, noch bepaalde composities bepalend, maar de G/geest. Jan-Paul Lucas, alias Grimbold, drummer van de christelijke blackmetalband Slechtvalk, is het hier mee eens: ‘Het gaat niet om muziek op zich, die is niet fout of goed, maar om wie er áchter de muziek zit!’ . Gaat het om zelfverheerlijking, het aanbeden worden als een idol (afgod dus!), of gaat het om de Persoon voor Wie wordt gezongen? Muziek op zich is net zo neutraal als een mes. Daarmee kun je creatief en constructief werken, maar ook destructief en moorddadig te keer gaan. Er is zoiets als heilig, voor God dansen, zoals bijvoorbeeld koning David deed bij het binnenhalen van de ark, maar ook wellustig vanuit het vlees. De houding en het motief van het hart is dus bepalend. Luther, Bach, John en Charles Wesley, Moody en het Leger des Heils (William Booth) namen veel volksliedjes en zelfs populaire drinkliederen over en veranderden de teksten. De melodie van het bekende Lutherlied ‘Een vaste burcht…’ is oorspronkelijk van een straatlied geweest. Christenen pasten zich dus aan bij de cultuur, maar handhaafden het onopgeefbare evangelie. Wereldse muziek werd dus geheiligd of gesanctioneerd en in dienst gesteld van het evangelie. De tango stamt trouwens uit de Argentijnse bordelen en de ragtime (voorloper van de jazz) uit de bars van Harlem. Welke christen ligt van deze duistere afkomst wakker? Het drumstel noemen sommige christenen een duivels instrument, omdat heidense volkeren trommels gebruiken bij occulte rituelen en afgodendienst. Percussie-instrumenten zijn wel in de lofprijzing van God te gebruiken, getuige de in de Bijbel genoemde tamboerijn en bekkens of cimbalen. Christenen die uit een dergelijke afgodencultuur stammen kunnen echter toch beter dit slagwerk vermijden. Negrospirituals, die voortkwamen uit heidense, extatische dansen uit het oude Afrika, zijn omgebogen ten dienste van het evangelie. Zelfs het kerkorgel werd na de reformatie gezien als een ‘duivelse fluitkast’, die niet in een kerkdienst thuishoorde. Vervanging van de vertrouwde voorzanger door een orgel, kostte vaak veel moeite. Psalm 150 zingen met het inmiddels ingeburgerde pijporgel is makkelijker, dan het doen wat in deze oeroude psalm staat: God loven met snaar- slag- en blaasinstrumenten en zelfs met dans. Met dezelfde instrumenten kun je ook een afgod dienen (Daniël 3!).

Christelijke popmuziek is niet een apart sub-genre, maar niets anders en eenvoudig dan popmuziek gemaakt door een christen, stelt H. Rookmaker

‘Het is niet toegestaan die en die melodie te zingen? Jazeker! Wereldse muziek, zegt u? Behoort aan de duivel, hè? Nou, als dat zo was, zou ik hem ervan beroven, want hij heeft geen recht op welke noot van de toonladder dan ook. Hij is een dief! … Elke noot en elke wending en elke harmonie is goddelijk en behoort ons toe. … Dus heilig nu eens en voor altijd jullie stemmen en instrumenten. Pak jullie harpen en orgels en fluiten en violen en piano’s en drums en al het andere dat muziek kan maken! Bied het God aan en gebruik het om alle harten rondom jullie vrolijk te maken voor de Heer!’ aldus William Booth . ‘Alles wat God geschapen heeft (dus ook de onreine dieren), is goed en niets daarvan is verwerpelijk, als het met dankzegging aanvaard wordt: want het wordt geheiligd door het woord van God en door gebed.’, stelt Paulus in 1Tim.4:4. Van op zich onreine spijzen mag je dus toch genieten, mits je geen aanstoot geeft aan je broeder (1Cor.8). Hier kunnen we een parallel met de muziek trekken. We kunnen zelfs verder gaan door te stellen dat de Schepper van alle muzikale mogelijkheden geen geheiligde stijlen kent. Geen enkele stijl is bij voorbaat verworpen, noch gevrijwaard voor gebruik ten kwade.
En de modernere zanger Larry Norman vroeg zich af: ‘Why Should the devil Have All the Good Music?’
Satanisten hebben agressief geroepen tegen de christelijke blackmetalband Slechtvalk ‘God vindt het niet goed dat je deze muziek [black metal] maakt, dit is onze muziek.’ De Noorse christelijke black-metalband Antestor, met tientallen andere bands combineert die ‘duivelse’ muziek met christelijke teksten waarin de duisternis wordt overwonnen.

Elke muziek, vocaal en instrumentaal, kan daarom een middel in Gods hand zijn, mits de musicus zich totaal en dus onverdeeld aan God heeft toegewijd. Een slecht hart kan het heiligste perverteren. Nieuwe muziekstijlen konden en kunnen wel vaak rekenen op veel weerstand van de traditionele kerken. Ongeacht of vernieuwing ook verbetering is, roept iets nieuws altijd tegenstand op. De macht van de traditie is immers sterk. Maar waarom lopen steeds christenen de wereld achterna in plaats van origineel te zijn? Door zang en muziek is en wordt de boodschap van het evangelie verspreid. Allerlei christenmuzikanten hebben allerlei muziekstijlen hiervoor gebruikt. Waarom zouden we de progressieve oproep ‘Zingt de Here een nieuw lied’ niet laten slaan op de stijl? Onder andere door onze creativiteit lijken wij op onze Creator, en mogen Hem ook hiermee dienen en bejubelen. Christelijke hardrockgroepen als ‘Stryper’ (naam afgeleid van Jes.53:5) en ‘REZZ’ (voorheen ‘Resurrection Band’(opstandingsband)) ‘The Crucified’ (de gekruisigde), ‘Deliverance’ (bevrijding), ‘Believer’ (gelovige), ‘Mortification’ (versterving), ‘Die Happy’ (sterf gelukkig), ‘Guardian’ (wachter), ‘Bride’ (bruid), ‘Whitecross’ (witkruis), ‘The World Wide Message Tribe’ (de wereld wijde boodschap stam), ‘MIC’ (Men in Christ) (mannen in Christus), ‘Delirious’ (uitzinnig), bestaan, maar hebben zo ook bestaansrecht. De christelijke metalband Stryper was Gods middel in de bekering van Kees Kraayenoord. Kees was een van de sprekers op EO-jongerendag in 2005 en is zanger en tevens muziek- en aanbiddingsleider in dienst van de Meerkerk, een evangelische kerk in Hoofddorp. ‘Black metal is net zo min per definitie antichristelijk als kerkorgelmuziek per definitie christelijk is. Het hangt af van degene die het maakt.’ ‘De introductie van het drumstel betekende destijds volgens velen ook het einde van de kerk. Ik denk dat we over een paar jaar moeten lachen als iemand zegt dat black metal van de duivel is. Het is gewoon nog wat nieuw voor veel christenen.’, stellen twee christelijke Noorse black-metalband leden.